Proces nauki mowy zaczyna się znacznie wcześniej, niż wypowiedziane zostaną pierwsze słowa. Jednym z kluczowych elementów wspierających rozwój aparatu artykulacyjnego jest… żucie. Niezależnie od tego, czy dziecko ma 7 miesięcy, czy 5 lat, gryzienie wpływa nie tylko na trawienie i nawyki żywieniowe, ale również na rozwój mięśni odpowiedzialnych za mówienie.
Jak żucie wpływa na rozwój mowy?
Mięśnie, które odpowiadają za gryzienie i żucie pokarmu, to te same, które wspomagają artykulację głosek, kontrolę oddechu i napięcie mięśniowe twarzy. Regularne gryzienie:
- wzmacnia mięśnie języka, warg i policzków,
- poprawia koordynację ruchową w obrębie jamy ustnej,
- stymuluje nerwy odpowiedzialne za planowanie ruchu artykulacyjnego,
- rozwija prawidłowy tor oddechowy i pozycję spoczynkową języka.
U dzieci, u których gryzienie zostało pominięte lub ograniczone (np. przez podawanie wyłącznie pokarmów płynnych lub zbyt długo miksowanych), często obserwuje się opóźnienia mowy lub nieprawidłową artykulację.
Responsywne karmienie i rola żucia
Zgodnie z zasadami responsywnego karmienia, dziecko powinno mieć szansę na samodzielne eksplorowanie jedzenia, podejmowanie prób żucia i dostosowywanie rytmu posiłków do własnych potrzeb. Taka forma wspierania rozwoju pozwala na:
- stopniowe przyzwyczajanie do różnych konsystencji,
- uczenie się odpowiednich ruchów języka i żuchwy,
- rozwijanie samoregulacji i niezależności przy stole.
W Żuczku uczymy rodziców, jak wprowadzać produkty do diety dziecka zgodnie z jego rozwojem oraz jak wspierać naturalne kompetencje oralne przez zabawę, dialog i uważność.
Kiedy warto skonsultować się z terapeutą?
Do logopedy lub terapeuty karmienia warto zgłosić się, gdy:
- dziecko unika twardszych pokarmów lub długo nie żuje,
- odmawia gryzienia, a je głównie papki,
- zauważane są opóźnienia mowy lub wady wymowy,
- występują nadwrażliwości w obrębie jamy ustnej.
W Gabinecie Logopedycznym Żuczek w Krakowie prowadzimy diagnostykę funkcji oralnych. Uczymy rodziców, jak wspierać swoje dziecko przez aktywność przy stole, bez presji, ale z troską o rozwój mowy i komunikacji.
Co możesz zrobić w domu?
Zachęcaj dziecko do gryzienia chrupkich warzyw i owoców.
Stosuj bezpieczne gryzaki i zabawki sensoryczne.
Unikaj długotrwałego podawania tylko płynnych pokarmów.
Daj dziecku czas – nie przyspieszaj jedzenia.
Prawidłowe żucie to fundament nie tylko zdrowego żywienia, ale i rozwoju mowy, oddechu oraz napięcia mięśniowego. Warto zadbać o nie już od najmłodszych lat, ponieważ wpływa na całe funkcjonowanie aparatu mowy. W Żuczku wspieramy dzieci i rodziców w tej ważnej części życia – z czułością, uważnością i wiedzą.
