Rozwój umiejętności jedzenia i picia jest jednym z kluczowych etapów w życiu małego dziecka. Rodzice często zastanawiają się, kiedy maluch powinien zacząć samodzielnie pić z kubka i samodzielnie jeść. Choć każde dziecko rozwija się we własnym tempie, istnieją pewne ramy czasowe, w których konkretne umiejętności powinny być osiągane. W gabinecie logopedycznym Żuczek w Krakowie regularnie pracujemy z dziećmi, u których rozwój funkcji prymarnych – takich jak żucie, połykanie i picie – wymaga wsparcia.
Picie z kubka – kiedy zacząć?
Specjaliści zalecają, aby wprowadzenie kubka otwartego (czyli takiego bez ustnika) rozpocząć około 6. miesiąca życia, równolegle z rozszerzaniem diety. Początkowo dziecko może mieć trudności z koordynacją, ale właśnie przez praktykę rozwija zdolności motoryczne i oralne. Picie z kubka powinno być wspierane przez dorosłych, ale nie wymuszane – ważna jest cierpliwość i zachęta, nie presja.
Do ukończenia pierwszego roku życia butelka powinna zostać całkowicie odstawiona. Długotrwałe jej stosowanie może przyczyniać się do wad zgryzu, opóźnień w rozwoju mowy, a także zaburzeń połykania.
Stabilne siedzenie – fundament bezpiecznego karmienia
Zanim dziecko rozpocznie naukę samodzielnego jedzenia i picia, kluczowe jest opanowanie stabilnej pozycji siedzącej. Utrzymanie pionowej postawy, z podpartymi stopami i prostym tułowiem, umożliwia bezpieczne przełykanie oraz prawidłową pracę mięśni jamy ustnej. Dziecko powinno siedzieć stabilnie w krzesełku do karmienia – najlepiej z podparciem pleców, bioder i stóp. Brak tej stabilizacji może prowadzić do krztuszenia się, nieprawidłowej pozycji języka i trudności w koordynacji oddechowo-pokarmowej. W gabinecie Żuczek zwracamy szczególną uwagę na postawę ciała w trakcie terapii karmienia i uczymy rodziców, jak ją prawidłowo zapewnić w domu.
Samodzielne jedzenie – pierwszy krok do niezależności
Samodzielne jedzenie jest ważnym krokiem w rozwoju sensorycznym, motorycznym i emocjonalnym dziecka. Pierwsze próby trzymania łyżeczki lub sięgania po jedzenie ręką powinny być zauważalne już około 9. miesiąca życia. Dziecko eksperymentuje z różnymi konsystencjami, poznaje struktury i uczy się precyzyjnych ruchów.
Między 12. a 18. miesiącem życia większość dzieci powinna być już w stanie samodzielnie spożywać proste posiłki – choć z pewnością nie będzie to jeszcze czyste i eleganckie. Samodzielność w jedzeniu nie tylko wspiera rozwój mięśni jamy ustnej, ale również buduje pewność siebie i uczy samokontroli.
Kiedy zgłosić się do logopedy?
Niepokój powinny wzbudzić sytuacje, gdy:
- dziecko po 12. miesiącu życia nadal nie chce pić z kubka,
- preferuje wyłącznie papkowate jedzenie i odmawia gryzienia,
- nie podejmuje prób samodzielnego jedzenia,
- często się krztusi lub ma trudności z przełykaniem.
W takich przypadkach warto skorzystać z konsultacji w gabinecie logopedycznym. W Żuczku w Krakowie prowadzona jest diagnoza funkcji prymarnych oraz indywidualna terapia, dostosowana do możliwości i potrzeb dziecka. Często wprowadzane są ćwiczenia oralno-motoryczne oraz elementy terapii sensorycznej, by wspomagać rozwój umiejętności niezbędnych do samodzielnego jedzenia i picia.
Wspieraj, nie wyręczaj
Rodzice często – w trosce o czystość czy oszczędność czasu – karmią dzieci znacznie dłużej, niż to konieczne. Tymczasem samodzielność powinna być wspierana od najmłodszych lat. Im szybciej dziecko zacznie próbować jeść i pić samo, tym lepiej dla jego rozwoju.
W Żuczku pomagamy nie tylko dzieciom, ale również rodzicom – uczymy, jak wspierać rozwój funkcji jedzenia i picia w codziennym życiu, bez frustracji i nadmiernych oczekiwań.
