Pozycja spoczynkowa języka, czyli sposób w jaki język układa się w jamie ustnej podczas spoczynku, jest kluczowym elementem zdrowego rozwoju mowy. Jest to element ważny także dla prawidłowego funkcjonowania narządów artykulacyjnych. W logopedii pojęcie to zyskuje na szczególnym znaczeniu. Ułożenie języka w spoczynku ma bezpośredni wpływ na wiele aspektów rozwoju mowy, oddychania, połykania, a nawet postawy ciała.
Czym jest pozycja spoczynkowa języka?
Pozycja spoczynkowa języka to naturalne ułożenie języka w jamie ustnej, gdy nie wykonuje on żadnych aktywnych ruchów, jak np. mówienie czy żucie. Prawidłowa pozycja zakłada, że:
- Czubek języka dotyka podniebienia twardego, tuż za górnymi zębami,
- Boki języka są delikatnie uniesione i stykają się z bocznymi zębami,
- Cała powierzchnia języka jest rozluźniona i nie przylega zbyt mocno do dna jamy ustnej ani do podniebienia.
Pozycja ta nazywana jest tzw. kobrą.
Dlaczego prawidłowa pozycja spoczynkowa języka jest tak ważna?
Wpływ na rozwój mowy: Właściwe ułożenie języka jest kluczowe dla wykształcenia odpowiednich wzorców artykulacyjnych. Język w pozycji spoczynkowej przygotowuje narządy mowy do prawidłowej realizacji dźwięków. Jeśli język nie jest właściwie ułożony, może to prowadzić do zaburzeń artykulacyjnych. Wady wymowy, spowodowane nieprawidłową pozycją spoczynkową języka to na przykład: seplenienie, mowa nosowa czy inne trudności fonacyjne.
Oddychanie: Niewłaściwa pozycja języka może prowadzić do nawykowego oddychania przez usta. Oddychanie takie może skutkować problemami zdrowotnymi, jak przewlekłe infekcje górnych dróg oddechowych, czy nawet wpływać na postawę ciała. Pobieranie powietrza przez nos jest bardziej korzystne, ponieważ powietrze jest filtrowane, nawilżane i ogrzewane, zanim dotrze do płuc.
Rozwój szczęki i zgryzu: Pozycja języka wpływa także na kształtowanie się zgryzu. Język, odpowiednio ułożony na podniebieniu, wspiera prawidłowy rozwój łuków zębowych. Jego niewłaściwe ułożenie może prowadzić do wad zgryzu. Takimi wadami może być zgryz otwarty czy krzyżowy, co z kolei może wymagać leczenia ortodontycznego.
Połykanie: Prawidłowa pozycja spoczynkowa języka jest istotna dla efektywnego i bezpiecznego połykania. Nieprawidłowe ułożenie języka, np. opieranie go o dolne zęby, może powodować nawykowe połykanie niemowlęce. Taki typ połykania wpływa na rozwój zgryzu.
Wpływ na postawę ciała: Pozycja języka może również wpływać na postawę ciała! Nieprawidłowe oddychanie i napięcie mięśni twarzy oraz szyi związane z niewłaściwą pozycją języka mogą prowadzić do wad postawy. Inne dolegliwości z tym związane to np.: bólu głowy. Ułożenie takie może powodować także zaburzenia równowagi mięśniowej w całym ciele.
Jakie są konsekwencje nieprawidłowej pozycji spoczynkowej języka?
Nieprawidłowe ułożenie języka w stanie spoczynku może prowadzić do szeregu problemów:
- Zaburzenia mowy, takie jak niewłaściwa artykulacja głosek.
- Problemy z oddychaniem, w tym oddychanie przez usta.
- Wady zgryzu wymagające interwencji ortodontycznej.
- Zaburzenia połykania.
- Wady postawy oraz przewlekłe napięcie mięśniowe.
Mamo, Tato!
Jeśli zauważasz u swojego dziecka trudności artykulacyjne, mowa Twojego dziecka jest niewyraźna, Twoje dziecko oddycha przez usta, niepokoi Cię jego zgryz – zapraszamy na diagnozę logopedyczną. Więcej o diagnozie możesz przeczytać tutaj.
