Rozwój umiejętności gryzienia to ważny etap w życiu dziecka, wpływający nie tylko na sposób jedzenia, ale również na rozwój mowy, oddychania i ogólnej motoryki jamy ustnej. Rodzice często zadają sobie pytanie: jak nauczyć dziecko gryzienia, gdy maluch odrzuca stałe pokarmy lub nie potrafi efektywnie żuć.
W tym artykule przedstawiamy zasady wspierania nauki gryzienia oparte na podejściu karmienia responsywnego oraz proste ćwiczenia, które mogą być włączane do codziennej rutyny.
Kiedy dziecko powinno zacząć gryźć?
Umiejętność gryzienia zwykle pojawia się między 6. a 10. miesiącem życia, kiedy dziecko zaczyna przyjmować pokarmy o stałej konsystencji. Warto jednak pamiętać, że tempo rozwoju jest indywidualne, a niektóre dzieci potrzebują więcej czasu, aby zaakceptować nowe faktury jedzenia.
Niepokojące może być, gdy po 12. miesiącu życia nadal dominuje jedzenie papek, a dziecko unika kawałków. W takich przypadkach warto poszukać przyczyny – może nią być np. opóźniony rozwój motoryki oralnej, zaburzenia integracji sensorycznej lub doświadczenia bólowe związane z jedzeniem.
Jak nauczyć dziecko gryzienia? Kluczowe zasady
Podążaj za dzieckiem
Zgodnie z zasadami karmienia responsywnego, ważne jest, by dziecko miało możliwość eksplorowania jedzenia w swoim tempie. Pokarm nie powinien być podawany „na siłę” – dziecko ma prawo odmówić, dotknąć, oblizać lub odgryźć w swoim rytmie.
Stabilna pozycja ciała
Aby gryzienie było możliwe, dziecko musi mieć zapewnioną stabilną pozycję siedzącą – stopy podparte, tułów wyprostowany, głowa w linii środkowej. Bez tego mięśnie ust i szczęki nie pracują prawidłowo.
Odpowiednia konsystencja jedzenia
Rozpocznij od miękkich produktów, które łatwo ulegają deformacji w ustach, jak gotowane warzywa czy dojrzałe owoce. Stopniowo wprowadzaj twardsze faktury, które będą zachęcać do żucia.
Ćwiczenia wspierające rozwój gryzienia
- Masaż dziąseł i policzków – delikatne uciski i ruchy okrężne (mogą być wykonywane specjalną szczoteczką silikonową).
- Zabawy z gryzakami sensorycznymi – różne kształty i faktury stymulują jamę ustną i wspomagają koordynację ruchową.
- Zabawy lusterkowe – dziecko obserwuje własne ruchy żuchwy podczas żucia np. chrupka kukurydzianego.
- Picie przez rurkę – wzmacnia mięśnie okolicy ust i sprzyja rozwojowi napięcia mięśniowego.
W terapii logopedycznej gryzienie często jest wspierane przez techniki manualne oraz indywidualnie dobrane ćwiczenia miofunkcjonalne. W przypadku trudności, warto skonsultować się ze specjalistą.
Kiedy udać się do logopedy?
Jeśli dziecko po pierwszym roku życia nadal unika pokarmów wymagających żucia, często krztusi się, wkłada jedzenie do ust, ale nie podejmuje próby przeżucia – warto udać się na konsultację do logopedy lub neurologopedy specjalizującego się w terapii karmienia. W gabinecie Żuczek Kraków diagnoza oraz terapia są prowadzone z wykorzystaniem podejścia responsywnego i technik wspierających rozwój motoryki oralnej.
